Süleyman Şah Türbesi ile Süleyman Şah Saygı Karakolu Suriye'nin Halep ilinin Karakozak Köyü sınırları içerisindedir. Türkiye'nin kendi sınırları dışında sahip olduğu tek toprak parçasıdır.
Zemin alanı 10.096 m² olan Süleyman Şah Türbesi 1973 yılında inşa edilmiştir. Mimarı Prof. Dr. Ünal Demirarslan'dır.
Türbede Süleyman Şah'ın ve iki askerinin naaşları bulunmaktadır.
Süleyman Şah Türbesi'nin Gündeme Gelmesi
13 Mart 2014 tarihinde Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile El Kaide'nin Suriye kolu Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) adlı grup arasındaki çatışmalar sonucu Karakozak köyü ve türbenin bulundu bölge IŞİD kontrolüne geçti.28 Mart 2014'te Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, "Bordo berelilerin bölgeye takviye edildiğini, her türlü tedbirin alındığını ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin teyakkuz halinde olduğunu" açıkladı.
2 Ekim tezkeresi ile ilgili yapılan TBMM görüşmelerinde bu türbe de önemli bir yer teşkil etmiştir.
Aynı gün Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, Suriye’deki Süleyman Şah Saygı Karakolu’na özel bir bayram mesajı yayınlamıştır: “Unutmayınız ki, sizler orada yalnız değilsiniz. Arkanızda Yüce Türk Milletinin, 76 milyon yurttaşımızın olduğunu unutmayınız. Gözümüz, kulağımız ve gönlümüz hep sizlerle beraberdir. Sizden gelecek tek bir haberle, Silahlı Kuvvetlerimizin anında yanınızda olacağının güvenini içinizde hissedin.”
Süleyman Şah kimdir?
Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk padişahı Osman Gazi'nin dedesi ve Ertuğrul Gazi'nin babasıdır.
Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Alp Arslan’ın Malazgirt Zaferi’nden sonra yeni vatan edinmek maksadıyla batıya yönelen Oğuz boyları arasında Süleyman Şah önderliğindeki Kayı Boyu da bulunmaktaydı. Süleyman Şah, yeni yurt aramak üzere çıktığı bu yolculukta Halep yakınlarındaki Caber Kalesi’ne gelir ve Fırat Nehri boylarına yerleşir. Buradan tekrar yeni yurt aramak üzere yola çıkar, ancak 1086 yılında Fırat Nehri’nin karşı kıyısına geçmeye çalışırken muhafızları ile birlikte Fırat sularında boğulur. Süleyman Şah’ın naaşı ve iki askeri Caber Kalesi eteklerine bir kümbete defnedilir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde imparatorluk sınırları içerisinde olan mezarın bulunduğu yere bir türbe yapılarak buraya “Türk Mezarı” adı verilir. Türbe ve Caber Kalesi, Osmanlı İmparatorluğu yıkılınca Fransız Suriye Mandası sınırları içerisinde kalmıştır.
21 Ekim 1921 tarihinde Türkiye ile Fransa hükûmetleri arasında imzalanan Ankara Antlaşması'nın 9. maddesi ve 24 Temmuz 1923 Lozan Antlaşması'nın 3. maddesi gereğince Caber Kalesi ve türbe müştemilâtı ile beraber Türkiye Cumhuriyeti toprağı olarak kabul edilmiş ve Türkiye'ye burada muhafız bulundurma ve bayrağını çekme hakkı tanınmıştır.
Caber Kalesi ve Türbenin Nakli
Suriye hükûmeti, Fırat Nehri üzerinde 1968 tarihinde başlattığı Tabka Barajı'nın 1973 yılında tamamlanacağını ve barajın su toplamaya başlamasıyla Caber Kalesi ve Süleyman Şah'ın türbesinin tamamen sular altında kalacağını ileri sürerek Türk Hükûmeti'nden türbenin yerini değiştirmesini ya da türbenin Türkiye'ye naklini talep eden bir nota gönderdi. Türkiye de buna karşılık Suriye'ye bir nota verdi ve Keban Barajı'nın kapaklarını kapatarak Fırat Nehri üzerinden Suriye'ye su akışını engelledi.
Karşılıklı bu restleşmenin ardından Türkiye bölgeye Devlet Su İşleri'nde (DSİ) görevli uzmanlar ve mimarlar gönderdi ve türbenin nereye taşınabileceğinin tespit edilmesini istedi. Ankara ve Şam hükûmetleri arasında uzun süren müzakerelerin ardından bir anlaşma imzalandı.
1973 yılında türbe ve karakol, Halep'e 123, Şanlıurfa'ya 92 km. uzaklıktaki Fırat'ın doğu kıyısındaki Karakozak köyündeki 10.096 m²'lik yeni yerine taşınmıştır.
Bilinenin aksine günümüzde türbe Caber Kalesi'nde değil, Halep'in Karakozak köyü yakınındaki yeni yerindedir.
Süleyman Şah Türbesi hem geleneksel Türk mimari motiflerini hem de modern mimari özelliklerini taşımaktadır.
Günümüzde türbe, Türkiye Cumhuriyeti 20. Zırhlı Tugayı 3. Hudut Alay Komutanlığı 2. Hudut Taburuna bağlı 25 asker tarafından korunmaktadır.
Kaynak ve Detaylar için: Wiki
